Een scoliose is een zijdelingse verkromming van de wervelkolom. Er zijn verschillende soorten scoliose, zoals een idiopatische scoliose en een houdingsscoliose. Bij een idiopatische scoliose gaat de zijdelingse verkromming samen met een draaiing van de wervels. Hierdoor komen de ribben aan 1 kant meer naar achteren.
Een idiopathische scoliose is niet, of slechts gedeeltelijk, te corrigeren. De oorzaak van de idiopatische scoliose is niet bekend. Wel is het duidelijk dat erfelijkheid een rol speelt. Als de scoliose op jongere leeftijd ontstaat, bestaat de kans op verergering van de verkromming, doordat het skelet nog niet is volgroeid.
Een houdingsscoliose is een verkromming ten gevolge van een groot beenlengteverschil of een voorkeurshouding, bijv. een zware schooltas over één schouder; dan kan de rug aan één kant scheef gaan trekken.
Een scoliose heeft de neiging om te verergeren tijdens de groei. Vroegtijdig ontdekken is daarom van groot belang. Op jonge leeftijd is de wervelkolom nog soepel en is correctie van de verkromming beter mogelijk dan op latere leeftijd.
Wanneer er een scoliose wordt geconstateerd, zijn er meestal geen klachten. Wel kunnen sommige spieren te gespannen, te zwak of te kort zijn. Op volwassen leeftijd kan door de langdurige ongelijkmatige belasting van de wervelkolom en de afwijkende houding pijn ontstaan in de rug, nek en schouders. De asymmetrische houding van de wervelkolom en afwijkende spierspanning kunnen er, op latere leeftijd, toe leiden dat organen in de verdrukking komen en er kunnen ademhalingsproblemen ontstaan.
Naast lichamelijke klachten kunnen psychische klachten ontstaan. Goede begeleiding is van belang voor een adequate manier van omgaan met de klachten. De patiënt zal de eventuele beperkingen moeten leren accepteren en vooral moeten kijken naar wat hij nog wel kan. De balans tussen de lichamelijke en geestelijke belasting en de belastbaarheid staat gedurende de behandeling centraal.
Bij een ernstige scoliose wordt een korset (brace) gebruikt om verder verkromming tegen te gaan. Operatie met als doel de rug zo recht mogelijk te maken, kan worden overwogen bij een zeer ernstige verkromming. Hierbij worden de wervels vastgezet om verdere verkromming te stoppen.
De behandeling is gericht op:
- Het bevorderen van de beweeglijkheid van de wervelkolom
- Het bevorderen van de beweeglijkheid van de ribbenkas, aandacht voor het adempatroon
- Het bevorderen/ optimaliseren van de spierkracht, conditie en psychische gesteldheid
- Het aanleren van een zo gestrekt mogelijke houding en het correct uitvoeren van bewegingen in dagelijkse activiteiten in een gecorrigeerde houding
- Het bevorderen van het evenwichtsgevoel en bewaren van evenwicht (balans), vooral tijdens dynamische bewegingen
- Advies bij sportkeuze